Millán Picouto
MILLÁN PICOUTO (Ourense, 1949). Poeta e dramaturgo.
Fundou o grupo teatral Auriense nos anos 70 e con el participou en varias edicións da Mostra de Teatro Abrente, de Ribadavia.
En 1978 publicou a traxedia «Silvania» (Editorial Barca de Caronte); en 1980, «Sonetos da lúa chea»; en 1984, «O poema dos lustros» (Concello de Ourense - Premio de Poesía Cidade de Ourense de 1983); en 1992, o libro de música «Cantigas e Madrigais para 2, 3 e 4 voces» (Concello de Ourense).
En 1994 e 1995, as traxedias «María Soliña» (edición do Concello de Ourense) e «Prisciliano en Tréveris», respectivamente. Estas dúas obras, cada unha nun prólogo e cinco actos con texto e partitura vocal e instrumental, mostraron por primeira vez reunidos os caracteres da súa obra dramática: devolución da palabra poética ao escenario; recuperación do coro para dotar de fondo cósmico a poesía, de reflexión o drama, de puntuación os actos, e o conxunto de personaxes, dunha voz colectiva; texto en verso (hendecasílabos brancos para as partes faladas, e versos de variados metros e ritmos para o recitado e o canto); incorporación da tradición musical galega, reelaborada, ao teatro (melodías populares ou propias, escalas modais e sintéticas, contrapunto e harmonía contemporáneos).
En 1997 publicou «Escola Coral de Poesía» e de Música (A Nosa terra - AS-PG).
En 2000 recolleu en «Obra lírica completa» (Edicións do Castro) a poesía lírica publicada até aquel momento.
En 2001 iniciou a publicación da súa obra dramática completa en Ediciones Linteo con «Ciclo de Venus», integrado polas comedias e traxedias “A fada e o cabaleiro”, “Nausícaa”, “Os espellos e a noite” e “Empédocles”.
Desde entón leva publicados en 2002 «Ciclo de Mercurio», que contén “Conto de abril”, “Silvania”, “A peso de ouro” e “Fisterra”; en 2006, «Ciclo da Terra», con “Prisciliano en Tréveris”, “Os corvos”, “As andoriñas” e “María Soliña”; en 2007, «Ciclo de Marte», que integra a “Triloxía da Illa de Páscoa”, “Os guerreiros celestiais” e “Asteroides”; en 2008 verá a luz «Ciclo de Xupiter», formado por “Péricles e Aspasia”, “Vercinxetórix, príncipe da Galia”, “Xulio César”, “Zenobia, raíña de Palmira” e “Lánser e Íngrid”.
María Pilar García Negro
María Pilar
García Negro (Lugo, 9 de Outubro de 1953) é doutora en Filoloxía Románica e profesora da Universidade da Coruña. 33 aproximacións á literatura e á lingua galega (en colaboración con Xosé María Dobarro), O galego e as leis. Aproximación sociolingüística, O ensino da língua. Por un cámbio de rumo (en colaboración con Xoán Costas Casas), Sempre en galego, Direitos lingüísticos e control político, Arredor de Castelao, a edición de Rosalía de Castro de A.G. Besada ou a edición crítica da Poesía Galega de Lamas Carvajal son algúns dos seus títulos. É autora de numerosos ensaios, estudos e artigos sobre sociolingüística e literatura e literatura galega.
Colaboradora da AS-PG, da Federación de Asociacións Culturais Galegas e doutras entidades internacionais, foi delegada na Galiza (1985-1990) do Bureau européen pour les langues moins répandues e é membro do Comité Científico da Declaración Universal de Direitos Lingüísticos. Foi deputado polo BNG no Parlamento de Galiza entre 1989 e 2003.
NADAL - REIS. CICLO FESTIVO
A festa do Nadal, na cultura cristián celébrase para conmemora-lo nacemento de Xesús. San Lucas que é o que dá máis detalles do acontecemento non o sitúa en data concreta. Os primeiros cristiáns só celebraban o bautizo de Cristo segundo as informacións de San Marcos e San Xoan o día 6 de Xaneiro (Epifanía) relacionada coa purificación dos ríos. Esta data ó longo dos anos foi deslocada ou asimilada pola celebración da adoración dos Reis.
Foi a partires do século IV cando se comezou a festexar o nacemento dunha forma solemne, escollendo a igrexa un dia repleto de significacións pagás, quizais para aproveita-lo fervor popular no solsticio de inverno, momento en que o sol eleva o seu curso e en que os dias comezan a medrar.
A tradición pagá latina creía que o solsticio invernal se realizaba o día 25 de Decembro e por iso conmemoraban o "Dies Natalis". Tanto a data como o nome quedaron fixos para sempre no ciclo festivo dos cristiáns derivando no idioma galego como a festa do Nadal.
San Mateo sempre atento a confirma- las vellas profecías, (MAT) II, 1 -12, non di nada de reis, nin o número nin a procedencia. Na referencia evanxélica da adoración dos magos destacan tres noticias:
A visita ó tetrarca Herodes, a adoración do neno e o sono que indica que volten por outro camiño cara ó seu país. Todo o demais engadiuse máis tarde, unhas veces lenta e laboriosamente e outras como aportacións populares que co tempo ficaron na tradición.
Nos primeiros séculos, os magos mantiveron, a consideración de astrólogos que facían as súas predicións baseándose na observación das estrelas. Oríxenes, no século IV, fixou a cantidade dos magos en tres pois, ata entón, non se precisara o seu número falándose unhas veces de dous e outras veces, de catro astrólogos.
Os nomes propios - Bithisarea, Melichior e Gathaspa- son nomeados por primeira vez, no Liber Pontificalis de Rávena, o ano 845. Xa logo, nos textos atribuidos a Beda, recóllense estes nomes e precísanse as idades. Así mesmo desvélase nesas datas a simboloxía dos presentes que Ile fan ó neno: Ouro, símbolo da realeza; incenso, símbolo da divinidade e mirra, resina vermella, aromática que se usaba como perfume e para unxi-los mortos polo que quer dicir que o filio do home tiña que morrer.
Xa moi entrado o século XIV, debido a vocación ecuménica dos predicadores, aparece na iconografía a figura do "rei" Baltasar como de raza negra, polo que se retomaba o calificativo de "fuscus" - pel morena - atribuido a Beda e que simbolizaba a descendencia de Noé - Sem, Cam e Iafet -. "Con eles repoboouse a terra toda" e representaba as tres razas coñecidas.
Muller con pita
"...Non vai cara o portal de Belén senon á casa do médico..."
Do libro: BELÉN DE OURENSE, obra de Arturo Baltar
PASEOS POR OURENSE CO ESCRITOR MILLÁN PICOUTO
(O nacemento de Ourense. S. I d.C.)
As Burgas
Da época sueva á medieval.S. VI
Igrexa de Sta.María Nai.
O centro de poder na época medieval.S. XI
O antigo Pazo Episcopal
A praza do Campo, hoxe praza Maior.
O auxe de Ourense na época medieval S. XII: A catedral.
—A catedral como fortaleza: porta sur.
—Testemuño das loitas urbanas: porta norte e capela de san Xoán.
—A prazas como mercados: praza do Peixe e praza do Trigo.
Unha igrexa ao sur da cidade. S. XIII.
A igrexa da Trindade.
O convento de san Francisco. S.XIV
As loitas da nobreza laica e os burgueses contra o bispo. S. XV.
A casa dos Cadórniga.
As prazas e os oficios. S. XV.
A praza de san Marcial: os curtidores.
Un cemiterio até o s. XIX
A praza da Magdalena.
O Ourense do grupo Nós. S. XX.
—O eirociño dos Cabaleiros, o Volter e a casa de María Andrea.
—Casas de Ramón Otero e Vicente Risco.
—A praza do Ferro.
—O esporón da praza Maior.
O Ourense de Eduardo Blanco Amor
Itinerarios de “A Esmorga”
«Paseo polas ribeiras do Miño». As pontes do s. I ao XXI.
«Un artista ourensán: Arturo Baltar».
—O belén na praza de san Cosme.
—Mostra no Centro Cultural da Deputación.
Lugo, Xaneiro do 2008
A XUNTA DIRECTIVA
ENTREVISTA DE LUGOPATRIMONIO COS DELEGADOS DAS CONSELLARÍAS DE CULTURA, MEDIO RURAL E INDUSTRIA-TURISMO
O 28 de decembro do 2007, o Presidente da nosa asociación (Lois Diéguez), Vicepresidente (Adolfo de Abel) e vocal (Carlos Ferreiro) tiveron unha entrevista cos delegados devanditos para coñecer a súa opinión a respecto de incluír a Proposta de Ben Rural de Interese Cultural e Etnográfico na Lei do Patrimonio e tamén na de Turismo, das que neste momento se está a estudar a súa revisión.
Chocou que o delegado de Cultura, dado que estaba de baixa por enfermidade, non mandase a esta reunión un representante, pois era parte fundamental para definir a súa posición.
Consideramos positiva esta reunión na que quedou patente o interese dos dous delegados restantes non só na proposta de Ben Rural senón na actuación directa sobre a intervención que se lles pedía en varios campos do noso patrimonio. A este respecto, a contestación do Delegado de Industria e Turismo, Ramón Cortés Máñez, quedou fixada nos seguintes puntos:
A través da Dirección Xeral de Turismo:
- Colaboración puntual naqueles eventos turístico-culturais que se celebren ó longo do ano
- Potenciar as Declaracións de Festas de Interese Turísticos daqueles eventos ben documentados a fin de revitalizar festas e tradicións seculares.
- Tratar de introducir na nova lei de Turismo as actuacións culturais que servan para revitalizar zonas que presenten festas e tradicións, a fin de institucionalizar a recuperación de tradicións e costumes de evidente sentido cultural.
- Colaborar con todas aquelas asociacións ou grupos cuxo obxectivo sexa a recuperación do patrimonio inmaterial.
A través da Dirección Xeral da Sociedade da Información:
- Potenciar en colaboración cos concellos e as asociacions culturais aulas informáticas introducindo a figura de dinamizadores socio-culturais.
A posición do delegado de Medio Rural, Emilio López Pérez, quedou fixada no seguinte texto:
- Disposición dos Centros de Desenvolvemento Comarcal da provincia de Lugo a recoller exposicións e presenza permanente das actividades relacionadas co Patrimonio Inmaterial.
- Edición de folletos, documentais e traballos gráficos e de imaxe elaborados sobre ritos e festas de tradición secular.
- Intervención nos núcelos rurais e nas infraestruturas dos espazos xeográficos relacionados coa celebración das festas e ritos aos que se fai referencia na proposta de LugoPatrimonio.
- Atención inmediata aos proxectos que detalladamente presenten as Asociacións que protagonicen a celebración dos actos referenciados.
Non cabe dúbida de que as Asociacións protagonistas das Fachas de Castelo, o Entroido de Salcedo ou o Ribeirao de Chantada, das Danzas da Cervela ou do Meco e as Pampónigas da Ermida..., teñen campo abonado para se sentir protexidos e axudados nas súas actividades. O noso agradecemento, pois, aos delegados das Consellarías e a nosa chamada máis animada a todoas as Asociacións que veñen traballando duro e en solitario durante tantos anos.
Este enderezo de correo está a ser protexido dos robots de correo lixo. Precisa activar o JavaScript para velo.
PROPOSTA DE CRIACIÓN DA FIGURA DE “BEN RURAL DE INTERESE CULTURAL E ETNOGRÁFICO”
Desde ben antigo, Galiza foi producindo bens patrimoniais materiais e inmateriais que axudaron a conformar a nosa personalidade nacional. A través dos séculos, uns foron desaparecendo asimilados por outras culturas, outros mantivéronse e moitos deles sofren neste momento ameaza de desaparición definitiva. Convén decatarse tamén, de que a maior parte dos que, a duras penas subsisten, conformáronse na cultura primeira que tivo asentamento rural. É neste ambiente, pois, onde se verifica hoxe a súa existencia, de aí a definición de “Ben rural de interese cultural e etnográfico” que propoñemos.
Esta nova figura definiríase para os seguintes obxectivos:
- Recoñecer a importancia que ten o Ben declarado para a nosa nación, pois forma parte das singularidades que como tal nos definen.
- Protexer, potenciar e consolidar o Ben declarado de forma que se asegure a súa permanencia.
- Incidir en todo tipo de estudos que leven a un coñecemento máis profundo do Ben declarado
O primeiro punto acadaríase coa propia declaración oficial como “Ben rural de interese cultural e etnográfico”.
O segundo conlevaría as seguinte condicións xerais:
- A Administración (Consellaría de Cultura) participaría dalgún xeito no órgao popular de dirección do Ben Inmaterial, co obxectivo da súa potenciación e consolidación.
- As distintas administracións, prioritariamente as Consellarías de Medio Rural e Industria (D.X. de Turismo), intervirían tamén con orzamentos anuais que potenciarían as infraestruturas e economía da zona xeográfica onde existe o Ben declarado.
- O obxectivo, globalmente, non é somente distinguir de xeito teórico o Ben de que falemos, senón construír ao seu redor un programa económico que acabe desenvolvendo a zona, fixando poboación nese contorno e incidindo na toma de conciencia dos valores construídos ao longo da historia polo pobo galego. .
Son estes principios xenéricos que se detallarían polo miúdo para completar a figura de “Ben rural de interese cultural e etnográfico”. Desde LugoPatrimonio facemos proposta ás distintas consellarías para que se cree a devandita figura, animados polo traballo e necesidades que hai neste momento en celebracións como O Entroido de Salcedo (Pobra do Brollón), As Fachas de Castelo (Taboada), ou as Danzas da Cervela (O Incio), por poñer só uns exemplos (esta última a piques de desaparecer ou transformar a súa pureza secular)..
Lugo, decembro do 2007
O Presidente de LugoPatrimonio
Asdo: Lois Diéguez
NOVA DIRECTIVA DE LUGOPATRIMONIO E PRÓXIMOS PROXECTOS
A asemblea celebrada na noite de onte por LugoPatrimonio elixiu por aclamación unha nova directiva que quedou formada por:
Presidente: Lois Diéguez (escritor)
Vicepresidente: Adolfo de Abel Vilela (historiador)
Secretaria: Tareixa Cabello de la Torre (profesora)
Tesoureiro: Xosé Anxo Lence (empregado)
Vocal: Sabela Rodríguez Campo (funcionaria)
Vocal: Orlando Viveiro Veiga (etnógrafo)
Vocal: Carlos Ferreiro Rubianes (profesor)
Esta directiva é a primeira que se elixe despois da que fundou a propia Asociación e nun momento en que esta, a pesar da súa curta vida (foi creada o ano pasado), aparece xa como consolidada no panorama cultural especializado na defensa do patrimonio galego.
Como proxectos globais para o ano 2008 aprobouse un apertado calendario de traballo para tratar de que se aprobe polas Consellarías correspondentes unha lei que defina unha nova figura dentro do noso patrimonio: Ben rural de Interese Cultural e Etnográfico. E dentro deste proxecto unha colaboración estreita coas Asociacións que levan a cabo as Festas e Ritos que determinan tamén a nosa cultura propia: As Fachas de Castelo (Taboada), O Oso de Salcedo (A Pobra do Brollón), O Meco e as Pampórnigas (Quiroga), O Entroido Ribeirao (Chantada), e as Danzas da Cervela (O Incio).
Como proxectos inmediatos para o primeiro trimestre do ano que vén aprobáronse as seguintes actividades:
Xaneiro: dentro do ciclo “coñecer as nosas cidades” viaxarase a Ourense para facer un itinerario relacionado con monumentos e personaxes e visitar o famoso Belén do escultor Arturo Baltar así como unha exposición do mesmo autor que inaugurará dentro duns días. Previamente á viaxe haberá dúas conferencias relacionadas coas xeracións de literatos e artistas que configuraron a forte personalidade desta cidade a través da súa historia, e con fotos e proxeccións do itinerario que se seguirá por Ourense (incluído tamén o da novela de Blanco Amor “A Esmorga”).
Febreiro: dedicado ao patrimonio inmaterial, presentarase o Entroido de Salcedo (A Pobra do Brollón) en colaboracións coa Asociación que programa os actos deste ano. Proxectaranse videos do sonado Oso de Salcedo por parte do Presidente e secretario e o luns de Entroido, día 4 de febreiro, viaxaremos a Salcedo para gozar, cos viciños e festeiros, o atraínte percorrido deste animal-personaxe que nos leva a tempos que se perden na nosa propia historia. O fin de LugoPatrimonio é que esta festa ritual sexa declarada Ben Rural de Interese Cultural e Etnográfico.
Marzo-Abril: Dedicarase a un Taller do Barroco, con conferencias sobre os séculos en que floreceu (s. XVII e XVIII), e outras que estudarán as Festas, Arquitectura, Pintura e Música dese período da historia. Haberá, tamén, proxeccións didácticas, un concerto de música en escenario barroco (posibelmente no mosteiro de Samos), e viaxes a Santiago de Compostela e outra cidade aínda sen deteminar, enfocadas para valorar na súa xusta medida este estilo arquitectónico que deu gloria internacional á inspiración dos nosos grandes arquitectos galegos.
Lugo, 12 de decembro do 2007
O Presidente
Asdo: Lois Diéguez
Este enderezo de correo está a ser protexido dos robots de correo lixo. Precisa activar o JavaScript para velo.